Dziedziczenie

Akt poświadczenia dziedziczenia

Jest to pierwszy krok, który musimy wykonać, aby uregulować sprawy po śmierci bliskiej osoby w sprawach dotyczących spadku, o ile chcemy go przyjąć. W czasie pierwszych 6 miesięcy od dowiedzenia się o śmierci osoby, której jesteśmy spadkobiercami, możemy złożyć oświadczenie, czy chcemy spadek przyjąć czy odrzucić, natomiast po upływie tego terminu spadek automatycznie przyjmujemy z dobrodziejstwem inwentarza. W każdej z tych sytuacji możemy zgłosić się do notariusza, aby uregulować sprawę i móc rozporządzać majątkiem, który odziedziczyliśmy. Czynność ta składa się z dwóch lub trzech części i polega na stwierdzeniu dziedziczenia spadku po osobie zmarłej. U notariusza muszą stawić się osobiście wszyscy spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Jeżeli nie jest to możliwe, sprawę należy uregulować sądownie.

  • wszystkie testamenty sporządzane przez osobę zmarłą (jeśli testamenty były sporządzane),
  • odpis skrócony aktu zgonu osoby zmarłej,
  • numer PESEL osoby zmarłej,
  • informacja o ostatnim miejscu zamieszkania przez osobę zmarłą,
  • odpis skrócony aktu małżeństwa (jeśli osoba zmarła w chwili śmierci pozostawała w związku małżeńskim),
  • akty stanu cywilnego spadkobierców ustawowych – jeśli spadkobiercami byli tylko rodzice – odpis skrócony aktu małżeństwa rodziców, jeśli spadkobiercami ustawowymi są małżonek i dzieci/rodzeństwo – odpisy skrócone aktów urodzenia (w przypadku mężczyzn i kobiet niezamężnych) i odpisy skrócone aktów małżeństwa (w przypadku kobiet zamężnych),
  • numery ksiąg wieczystych wszystkich nieruchomości, których właścicielem/współwłaścicielem była osoba zmarła,
  • ważne dowody osobiste lub paszporty spadkobierców (wszystkich osób stawających do aktu).

W szczególnych przypadkach notariusz może wymagać przedstawienia dodatkowych dokumentów.

Protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu: taksa notarialna 50 zł + VAT, koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

Protokół dziedziczenia: taksa notarialna – 100 zł za sporządzenie protokołu dziedziczenia + min. 50 zł za oświadczenie o przyjęciu/odrzuceniu spadku (50 zł od jednej osoby) + VAT, koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

Akt poświadczenia dziedziczenia: opłata za wpis do Rejestru Spadkowego – 5 zł, taksa notarialna – 50 zł + VAT, koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

  • ważne dowody osobiste lub paszporty spadkobierców (wszystkich osób stawających do aktu),
  • zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o rozliczeniu przez spadkobierców podatku od spadków i darowizn,
  • pierwotna podstawa nabycia nieruchomości przez osobę zmarłą,
  • odpis prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia,
  • numer księgi wieczystej nieruchomości (o ile posiada).

Dodatkowo, w zależności od rodzaju nieruchomości, którą odziedziczyliśmy, będą potrzebne analogiczne dokumenty, jak w przypadku darowizn: lokalu spółdzielczego, lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość lub działki.

W szczególnych przypadkach notariusz może wymagać przedstawienia dodatkowych dokumentów.

Na całkowity koszt aktu składa się: taksa notarialna + VAT, opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych (w przypadku działu spadku ze spłatą – 2% od wartości otrzymanego prawa majątkowego ponad udział przysługujący przed działem spadku), koszt złożenia wniosku wieczystoksięgowego przez notariusza – 246 zł, koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

Dział spadku

Czynność ta stanowi drugi krok, który możemy wykonać po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia lub po otrzymaniu prawomocnego postanowienia sądu o nabyciu spadku. Nie jest to jednak czynność konieczna, ale często praktykowana, kiedy spadkobierców jest kilku i chcą oni dobrowolnie podzielić się odziedziczonymi nieruchomościami (odpłatnie lub nieodpłatnie). Aby dokonać tej czynności, konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie i rozliczenie się z Urzędem Skarbowym z podatku od spadków i darowizn.

Odrzucenie spadku

Polega na odrzuceniu przez spadkobiercę spadku należnego mu po osobie zmarłej. Warto dodać, że czynność ta może być przeprowadzona w przypadku, kiedy nie minęło pół roku od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. Jeżeli w ustawowym terminie 6 miesięcy oświadczenie o odrzuceniu spadku nie zostało złożone, spadkobierca dziedziczy spadek. Ważne jest również, że spadku nie da się odrzucić „na zapas”. Mamy do tego prawo tylko wtedy, kiedy zostaliśmy już do niego powołani. Jeżeli spadek chcemy odrzucić w imieniu osoby małoletniej, będzie potrzebne dodatkowo prawomocne postanowienie sądu zawierające zgodę na dokonanie takiej czynności.

  • odpis skrócony aktu zgonu osoby zmarłej (jeśli w kancelarii odrzucenie spadku po konkretnej osobie sporządzane jest po raz pierwszy),
  • informacja o ostatnim miejscu zamieszkania przez osobę zmarłą,
  • informacja o pozostawionych przez osobę zmarłą testamentach,
  • informacja o wszystkich spadkobiercach ustawowych powołanych do spadku (imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, informacja, czy odrzucili spadek).

W szczególnych przypadkach notariusz może wymagać przedstawienia dodatkowych dokumentów.

Min. 50 zł za oświadczenie o odrzuceniu spadku (50 zł od jednej osoby) + VAT oraz koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

Dane personalne spadkodawcy i spadkobiercy oraz w przypadku testamentu windykacyjnego dokumenty pozwalające opisać składnik będący przedmiotem zapisu (np. akt nabycia, wypis z rejestru gruntów).

W szczególnych przypadkach notariusz może wymagać przedstawienia dodatkowych dokumentów.

Testament powołujący do całego spadku: taksa notarialna 50 zł + VAT, koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

Testament powołujący do spadku z jednoczesnym wydziedziczeniem: taksa notarialna 150 zł + VAT, koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

Testament windykacyjny: taksa notarialna 200 zł + VAT, koszt wypisów (zależny od ilości stron aktu) – 6 zł + VAT za stronę.

Testament

Wywołuje skutek dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy. Można w nim zapisać majątek określonej osobie lub pozbawić ją prawa do spadku. Testament może obejmować cały majątek lub jego poszczególne składniki, które można zapisać wskazanym w nim osobom.